پوپولیست‌ها در برابر لیبرتاریان‌ها؛ نگاهی از درون به داستان جدایی ماسک از ترامپ

به گزارش اکوایران، در بحبوحه درگیری عمومی و پرتنش میان دونالد ترامپ و ایلان ماسک، مرور ماجرایی که در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۴ رخ داد، می‌تواند روشنگر باشد.

رویارویی پوپولیست ها با راست فناوری

به نوشته پولتیکو، در آن روز، جدالی دیگر در درون حزب جمهوری‌خواه آغاز شد؛ نزاعی که نزدیک بود هسته نخبگانی ائتلاف ماگا را از هم بپاشد. این درگیری در ماه دسامبر که همچون نزاع اخیر عمدتاً در فضای آنلاین شکل گرفت، دو جناح برجسته از جریان ترامپیسم را بر سر موضوع مهاجرت نیروی کار ماهر، رودرروی هم قرار داد.

جناح ناسیونالیست-پوپولیست راست، به رهبری استراتژیست ماگا، استیو بنن، خواستار پایان برنامه ویزای H-1B بود، آن‌ هم در چارچوب سرکوب گسترده‌تر مهاجرت. در مقابل، جناح موسوم به «راست فناوری» که رهبری‌اش با ایلان ماسک بود، از ترامپ خواست تا از این برنامه دفاع کند و آن را برای رشد اقتصادی و پویایی آمریکا ضروری دانست. در نهایت، جناح راست فناوری پیروز شد و ترامپ شخصاً در این جدال آنلاین مداخله کرد تا از برنامه H-1B دفاع کند. 

پس از آن، دو طرف به توافقی موقت دست یافتند و ماجرا برای مدتی با روی کار آمدن دوباره ترامپ فروکش کرد. اما دشمنی‌های تازه میان ترامپ و ماسک در این هفته نشان داد که اختلاف ایدئولوژیک بنیادین میان این دو جناح هرگز حل نشده بود. و با وجود هیاهوهای اخیر پیرامون لایحه پرهزینه‌ معروف به «BBB»، پرونده‌های اپستین، افزایش سرسام‌آور بدهی ملی و درگیری‌های شخصی ترامپ و ماسک، آن شکاف ایدئولوژیک هنوز همان‌جاست: بر سر مسئله مهاجرت.

اولویت راهبردی؟

شاید عجیب به‌نظر برسد، چرا که مشاجره کنونی ظاهراً بر سر پیامدهای مالی لایحه عظیم ترامپ و به‌ویژه ادعای ماسک، که با تحلیل‌های مستقل پشتیبانی می‌شود اما دولت ترامپ آن را رد کرده، مبنی بر این‌که این لایحه به شدت به بدهی فدرال خواهد افزود، است. ولی اگر تمام جنجال‌ها و حواشی پیرامون این لایحه را کنار بزنیم، در نهایت جدال بر سر این است که آیا سرکوب مهاجرت باید به‌تنهایی اولویت راهبردی دولت ترامپ باقی بماند یا نه.

از نگاه پوپولیست‌های ماگا، ۱۵۵ میلیارد دلاری که در این لایحه به اجرای قوانین مهاجرتی و اخراج دسته‌جمعی مهاجران اختصاص یافته، به‌تنهایی برای توجیه تصویب آن کافی است، حتی اگر از منظر اقتصادی مشکل‌ساز باشد. به‌گفته استفن میلر، تئوریسین مهاجرتی جناح راست پوپولیست، این لایحه شامل «مهم‌ترین تلاش تاریخ برای امنیت مرزها و اخراج مهاجران» است؛ موضوعی که «به‌تنهایی آن را به مهم‌ترین قانون برای پروژه محافظه‌کارانه در تاریخ آمریکا بدل می‌کند.»

این‌که مهاجرت در مرکز تبلیغات دولت برای این لایحه قرار دارد، جای شگفتی ندارد. از سال ۲۰۱۶ تاکنون، مسئله مهاجرت سنگ بنای ایدئولوژیک ترامپ در ساختن ائتلافی گاه متغیر و ناپایدار بوده است. در جریان کارزار انتخاباتی ۲۰۲۴، ترامپ و معاونش، جی‌دی ونس، تقریباً برای هر مسئله‌ای، از بحران مسکن گرفته تا تورم و «وُک بودن»، راه‌حلی ارائه می‌دادند که همگی به سرکوب مهاجران گره می‌خورد.

با آغاز ریاست‌جمهوری، نخستین اقدامات ترامپ شامل ادعای بهره‌گیری از اختیارات اضطراری بی‌سابقه برای اجرای طرح اخراج گسترده مهاجران بود. اما تمرکز محوری بر مهاجرت، زمانی که ایلان ماسک و همراهانش در جناح فناوری راست به تدریج وارد صفوف ماگا شدند (در آستانه انتخابات ۲۰۲۴)، به نقطه تنش تبدیل شد.

گرچه این جناح از سیاست‌های مهاجرتی پیشنهادی ترامپ حمایت کرد، اما مهاجرت هرگز اولویت اصلی آن‌ها نبود. آنچه برای جناح فناوری ماگا بسیار مهم‌تر بود، مهار کسری بودجه فدرال بود، مسئله‌ای که ماسک و سایر میلیاردرهای سیلیکون‌ولی، از جمله مارک اندریسن و پیتر تیل، همچنان آن را تهدیدی وجودی برای آینده کشور می‌دانند.

نگرانی آن‌ها از بدهی ملی، هم ریشه در باورهای لیبرتارین‌شان دارد و هم در منافع اقتصادی‌شان: هر دلاری که دولت فدرال صرف پرداخت بهره بدهی کند، دلاری است که در فناوری‌های انقلابی مورد حمایت آن‌ها سرمایه‌گذاری نمی‌شود، فناوری‌هایی که به زعم‌شان منجر به «پویایی واقعی آمریکایی» خواهد شد.

شکاف بزرگ

این ناهماهنگی میان اولویت‌های جناح پوپولیست راست و راست فناوری از همان ابتدا روشن بود. استفان میلر، مشاور مهاجرتی نزدیک به ترامپ، این هفته با خشم گفت: «هیچ‌وقت در زندگی‌ات روزی را نخواهی دید که یک لیبرتارین به اندازه‌ای که به دفتر بودجه کنگره اهمیت می‌دهد، به مهاجرت و تمامیت ارضی اهمیت بدهد.»

جی‌دی ونس هم که تحلیل‌گری دقیق از پویایی درون ائتلاف مگا شناخته می‌شود، به این شکاف آگاه بود. او در بهار امسال یک سخنرانی کامل را به این استدلال اختصاص داد که محدودسازی مهاجرت و نوآوری فناوری می‌توانند اهدافی مکمل باشند. ونس با این جمله که «این تصور که افراد پیشروی فناوری و پوپولیست‌ها ناگزیر به برخورد و تقابل می‌رسند، اشتباه است»، خود را «عضوی مفتخر از هر دو قبیله» معرفی کرد. اما مشخص شد که ونس اشتباه می‌کرد.

برعکس، شکاف ترامپ-ماسک ثابت کرد که وفاداران به ماگا نمی‌توانند همه‌چیز را با هم داشته باشند. باید انتخاب کنند. یا سرکوب حداکثری مهاجرت، یا چیز دیگری. خشمی که جناح پوپولیست راست پس از درگیری ماسک با ترامپ نسبت به او نشان داد، نشان می‌دهد که وقتی یکی از متحدان ترامپ، حتی ثروتمندترین مرد روی زمین مسیر دیگری را برگزیند، چه بلایی بر سرش می‌آید. اینکه دعوا واقعاً بر سر مهاجرت بوده، از واکنش‌های منتشرشده توسط جناح راست پوپولیست پیداست.

چارلی کرک، فعال محافظه‌کار، وسط این بحران نوشت: «بدهی بد است! اما بحران مهاجرت صد برابر بدتر است.» و یک مفسر دیگر نوشت: «هیچ‌وقت ندیدم بدهی، یک ساختمان مسکونی را بگیرد»؛ اشاره‌ای به گزارش‌هایی درباره ساختمان‌هایی در کلرادو که تحت کنترل باندهای مهاجر هستند. و البته استیو بنن هم وارد شد و در واکنش به این درگیری گفت: ترامپ باید ماسک را اخراج کند.

پیامدهای کوتاه‌مدت و درازمدت

پیامدهای فوری شکاف ترامپ-ماسک هنوز مشخص نیست. روز جمعه زمزمه‌هایی از مذاکرات آشتی در واشنگتن شنیده شد، و خود ترامپ نیز در اظهارات علنی اهمیت ماجرا را کم‌ جلوه داد. 

تا این لحظه، هیچ‌کدام از چهره‌های بزرگ دیگر جناح فناوری مسیر ماسک را در جدا شدن از ترامپ دنبال نکرده‌اند. و حتی اگر ماسک بخواهد به‌طور فعال با حزب جمهوری‌خواه ترامپ مقابله کند، مثلاً با تأمین مالی رقبای انتخاباتی یا حتی ایجاد یک حزب جدید، آن‌طور که پنجشنبه به آن اشاره کرد، به‌احتمال زیاد تأثیر مخربی که تصور می‌کند بر آینده ماگا نخواهد گذاشت.

ونس، وارث احتمالی تاج‌وتخت ماگا، از سال ۲۰۲۲ شبکه مالی مستقل خودش را ایجاد کرده و می‌تواند از خسارات مالی ناشی از جدایی ماسک در امان بماند. ونس ۲۰۲۸ بدون شک مایل است از حمایت مالی ماسک برخوردار شود، اما به آن وابسته نیست.

اما در بلندمدت، شکاف ترامپ-ماسک مهر تأییدی خواهد بود بر اینکه مهاجرت، آزمون ایدئولوژیک تعیین‌کننده برای عضویت در حزب ترامپ است. خط گسل فکری اصلی در جنبش ماگا بین کسانی‌ست که محدودیت مهاجرت را ابزاری برای رسیدن به اهداف دیگر می‌دانند، و کسانی که آن را هدف نهایی می‌دانند. سهمگین‌ترین حمله به ایلان ماسک، هشدار روشنی‌ست به هرکس که در سمت نادرست این شکاف قرار بگیرد.