هوشنگ فروغمند اعرابی؛پژوهشگر معماری و مدرس دانشگاه:درگذشت ایرج کلانتری به عنوان یکی از تاثیرگذارترین معماران در نسلی که وارث دوران خاصی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بودند، زنگ خطری برای حال و روز معماری و به دنبال آن فرهنگ و زندگی شهری ماست.  سال ورود او به رشته معماری (۱۳۳۵)  در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و سال فارغ‌التحصیلی وی (۱۳۴۲) او را قرین افرادی کرده است که از دانش آموختگان سه دهه نخست هنرهای زیبا بوده‌اند. در این دوره فناوری‌های ساخت معماری و شکل شهرها به پیروی از دگرگونی‌های جهانی در عرصه ساختمان‌ها و شهرها دست خوش تغییراتی اساسی شده بود. اما مسئله مهمتر ظهور تفکر مدرن در میان معماران به مثابه امر شکل‌دهنده به فرهنگ و شهرها بود. این تفکر در معماران هم نسل ایرج کلانتری و تفکر غالب در آن دوره در آموزش معماری کشور سبب کم توجهی به معماری و فرهنگ گذشته ایران شده بود. خود واژه مدرن که به معنای اکنون و اینجا است  گویی که در آن دوره به آینده و آنجا (غرب) تفسیر شده بود. این مهم را در آثار به جای مانده از دانشجویان هم نسل ایرج کلانتری نیز می‌توان مشاهده کرد. نکته مهم در تفسیر آثار و مبانی نظری این دوران این است که حتی اگر توجهی به مسایل بومی چون طبیعت،‌اقلیم و تاریخ شده است،‌ به مثابه تلاشی برای امتداد تاریخ گذشته در زمان حال نبوده است. ایرج کلانتری و هم‌نسلان وی در چنین وضعیت تاریخی حضور داشتند که به عنوان نسل تربیت یافته در داخل کشور با چالش‌های نظری و فناوری دست و پنجه نرم می‌کردند.

نتیجه آن چالش‌ها که هنوز نیز به نوعی ادامه دارد و در گفتمان تقابل سنت و مدرنیته به مثابه نوعی جنگ حق به جانبدارانه میان معماران و اهل نظر وجود دارد، آثاری است که از دوران ۱۳۴۰ تا امروز از معماران هم نسل مهندس کلانتری می‌بینیم. این نسل از معماران به اقتضای رشته معماری سعی در به ظهور رساندن اندیشه خود در برهه‌های مختلف تاریخی و پاسخ به بحران‌های زمانه داشته‌اند. اما به طور خاص می‌توان ایرج کلانتری را به گواه آثار وی نماینده آن دسته از معمارانی دانست که دل در گروی الگوهای معماری مدرن به مثابه یک دستورالعمل برای مکان‌ها و زمان‌های مختلف داشتند.  موافق یا مخالف،‌ این برهه‌ها و آثار به جای مانده بخشی از تاریخ معماری معاصر ایران است که میتواند آموزنده برای دانشجویان کنونی معماری و نسل‌های بعدی باشد. به هر روی اگر بخواهیم زنده‌یاد ایرج کلانتری را بر اساس آثار معماری‌اش بشناسیم او را معمار فرودگاه، سفارتخانه یا چندین بنای دیگر معرفی خواهیم کرد و می‌توانیم با رجوع به این بناها اندیشه او را ببینیم. اما اگر به عنوان نماینده نسلی بدانیم که دیر یا زود دیگر در بین ما نخواهند بود و یا دیگر تاثیرگذار نیستند، آثار نامطلوب چنین فقدان‌هایی بیش از پیش بر ما روشن خواهد شد.