نفت دستی کشید؛ کاهش رشد اقتصادی در همه بخش‌ها به جز کشاورزی

به گزارش اکوایران، براساس جدیدترین داده‌ها و ارقام مرکز آمار از تحولات تولید ناخالص داخلی اقتصاد ایران در سال گذشته، رشد اقتصادی در سال گذشته 3 درصد برآورد شده در حالی که در سال 1402 این رقم بالاتر از 4 درصد بوده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد گروه‌های صنایع و معادن، نفت و گاز و خدمات در سال گذشته نسبت به سال 1402 کاهش یافته اما رشد بخش کشاورزی در این مدت بالاتر آمده است. این امر احتمالا دلیل کاهش رشد کل اقتصاد ایران در سال گذشته است.

از نکات جالب توجه گزارش مرکز آمار می‌توان به پایین‌ترین رقم رشد بخش‌های صنعت و خدمات در 4 سال گذشته اشاره کرد. این امر زنگ خطری برای اقتصاد ایران محسوب می‌شود. چرا که در سال‌های قبل گرچه بخش صنعت وضعیت مناسبی نداشته اما در مقابل خدمات توانسته تاحدی بار اقتصاد ایران را به دوش بکشد. به همین دلیل کاهش سرعت رشد خدمات در سال 1403 می‌تواند هشداری مهم به سیاست‌گذاران اقتصادی کشور باشد.

در مقابل اما در مقیاس فصلی رشد اقتصادی کل در زمستان سال گذشته نسبت به پاییز افزایش داشته است. همچنین در همین بازه زمانی رشد تمام اجزای ارزش افزوده تولید ناخالص داخلی به غیر از کشاورزی شاهد افزایش بوده است.

در باب اهمیت رشد اقتصادی

افزایش پایدار کیفیت زندگی، رفاه و قدرت خرید مردم وابسته به رشد اقتصادی با ثبات و ماندگار است. در واقع افزایش حجم اقتصاد موجب می‌شود تا ثروت و سود بنگاه‌های اقتصادی افزایش پیدا کرده و این بنگاه‌ها در نتیجه به سمت استخدام تعداد بیشتری نیروی کار حرکت کنند. بنابراین فرصت‌های شغلی در بازار کار زیادتر شده و افراد بیشتری مشغول به کار می‌شوند. به همین دلیل درآمد مردم افزایش پیدا کرده و شرایط زندگی عموم افراد جامعه بهبود می‌یابد. همچنین افزایش درآمد مردم موجب می‌شود تا منابع مالیاتی دولت نیز رشد کرده و وضعیت مالی این نهاد بهتر از گذشته شود که در نتیجه این امر دولت می‌تواند مخارج بیشتری جهت افزایش رفاه جامعه و امنیت کشور اختصاص دهد. بنابراین می‌توان گفت رشد اقتصادی مهمترین متغیر اقتصادی است. هدف سیاستگذار در ایران نیز باید معطوف به افزایش نرخ رشد اقتصادی باشد.

تولید ناخالص داخلی به دو روش مورد محاسبه قرار می‌گیرد. روش هزینه‌ای یا مخارج به سمت تقاضای اقتصاد مربوط شده و شامل مصرف مردم، سرمایه‌گذاری، مخارج دولتی و خالص صادرات است. راه دیگر محاسبه حجم اقتصاد از طریق روش ارزش افزوده است که به سمت عرضه اقتصاد مربوط می‌شود. در روش ارزش افزوده تولید ناخالص داخلی از مجموع ارزش‌های خلق شده در بخش‌های کشاورزی، صنایع و معادن ، نفت و گاز و خدمات برآورد می‌شود.

ارقام رشد اقتصادی در سال 1403

بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد اقتصادی در سال گذشته معادل 3 درصد بوده که در مقایسه با سال 1402 کاهش داشته است . رشد اقتصادی در سال 1402 برابر با 4.6 درصد محاسبه شده است. همچنین رقم رشد اقتصادی در سال گذشته پایین‌ترین مقدار در 4 سال گذشته است. از طرف دیگر تولید ناخالص داخلی بدون نفت که در سال 1402 رشدی معادل 1.9 درصد را ثبت کرده در سال گذشته 2.1 درصد رشد را تجربه کرده است.

از میان اجزای اقتصادی در سال گذشته رشد بخش کشاورزی تنها افزایش داشته و رشد سایر بخش‌ها کاهش یافته است.

رشد کشاورزی که در سال 1402 منفی 2.4 درصد بوده در سال گذشته به 3.2 درصد رسیده است. این امر احتمالا به دلیل رشدهای منفی این گروه در سال‌های قبل است. به عبارتی این رشد جبران کاهش حجم این بخش در 4 سال گذشته است.

رشد گروه صنایع و معادن که در سال 1402 معادل 6.2 درصد بوده ، در سال گذشته به 3.4 درصد رسیده است. این‌ها درحالی است که رشد این بخش بودن احتساب نفت نزدیک به صفر برآورد شده است. این یعنی بخش صنعتی اقتصاد ایران به علت مشکلات ساختاری، قطعی برق و سایر مشکلات نتواسته رشدی را تجربه کند.

از طرف دیگر به نظر می‌رسد به دلیل افزایش سختگیری‌ها در فروش نفت کشور و عدم سرمایه‌گذاری کافی در این بخش رشد این گروه نیز کاهش یافته و از 14.3 درصد در سال 1402 به 6.2 درصد در سال گذشته رسیده است.

در آخر نیز رشد بخش خدمات که در سال‌های گذشته بار کاهش رشد سایر بخش‌ها را به دوش کشیده نیز پایین‌تر آمده و از 3.6 درصد در سال 1402 به 2.5 درصد در سال 1403 رسیده است.

رشد اقتصادی زمستان 1403 به روایت آمار

رشد اقتصادی زمستان 1403 در مقایسه با پاییز افزایش پیدا کرده است. به زبان اعداد حجم اقتصاد ایران در زمستان سال گذشته 2.9 درصد افزایش داشته درحالی که در پاییز این رقم 1.6 درصد بوده است. همچنین رشد اقتصاد کشور بدون احتساب نفت در زمستان 1403، 1.8 درصد بوده که نسبت به مقدار رشد پاییز که 1.5 درصد بوده افزایش پیدا کرده است.

اگر به بخش‌های مختلف اقتصادی نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم که رشد تمام اجزای ارزش افزوده در زمستان نسبت به پاییز افزایش داشته و تنها رشد کشاورزی در این مدت کاهش یافته است.

به بیان دقیق‌تر رشد خدمات که در پاییز سال گذشته 2.2 درصد بوده، در زمستان به 3.1 درصد رسیده است. رشد گروه صنایع و معادن در این مدت از 0.9 درصد به 2.7 درصد افزایش یافته و در بازه زمانی مورد اشاره رشد نفت و گاز نیز از 2 درصد به 6.2 درصد رسیده است. در مقابل اما بخش کشاورزی که رشدی معادل 4.2 درصد را در پاییز 1403 تجربه کرده بود، در زمستان سال گذشته رشدی برابر با 2.5 درصد داشته است.