تورم پیشران در بزرگ‌ترین بخش اقتصاد ایران به کجا رسید؟

به گزارش اکوایران، در یک دسته‌بندی کلی می‌توان اقتصاد را به سه بخش صنعت، کشاورزی و خدمات تقسیم کرد. اگر تولیدات نفتی را از گروه صنعت جدا کنیم، خدمات بزرگ‌ترین بخش اقتصاد ایران می‌شود؛ قسمتی که سهم بالایی از اشتغال را در خود جای داده و طیف وسیعی از فعالیت‌ها و مشاغل را در بر گرفته است. بعلاوه، ماهیت تولیدات صورت گرفته در بخش خدمات به نحوی است که اغلب در ابتدای زنجیره تولید قرار گرفته و نقش یکی از مواد اولیه در تولید سایر کالا و خدمات را ایفا می‌کند. از این رو، مطالعه شاخص‌های اقتصادی مرتبط با گروه خدمات اهمیت ویژه‌ای دارد. یکی از این شاخص‌ها، تورم تولیدکننده است. تورم تولیدکننده نشان می‌دهد که هزینه تولید به محض تولید و پشت درب کارخانه چند درصد نسبت به گذشته تغییر کرده است. از آن جایی که معمولا لحظه تولید و مصرف خدمات یکی است، تورم تولیدکننده خدمات بسیار نزدیک به تورم مصرف‌کننده آن است. در خصوص خدماتی که بین تولید و مصرف آن فاصله وجود دارد، تورم تولیدکننده به مثابه یک هشداردهنده و پیش‌نگر برای تورم عمل می‌کند. به همین دلیل، به تورم تولیدکننده تورم پیش‌نگر یا تورم پیشران نیز گفته می‌شود.

جدیدترین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم تولیدکننده خدمات در اردیبهشت امسال هم به صورت ماهانه و هم به صورت نقطه‌ای و سالانه نسبت به فروردین افزایش یافته است. شدیدترین رشد تورم ماهانه نیز در گروه خدمات سلامت انسان و مددکاری اجتماعی بوده که به نظر می‌رسد متاثر از افزایش تعرفه‌های پزشکی در سال جدید باشد.

تورم ماهانه گروه خدمات در اردیبهشت 1404

طبق جدیدترین گزارش مرکز آمار، تورم ماهانه تولیدکننده گروه خدمات از 4.6 درصد در فروردین به 5.8 درصد در اردیبهشت افزایش یافته است. به عبارت دیگر، هزینه تولید خدمات در اردیبهشت ماه 5.8 درصد بیشتر از فروردین بوده و سرعت رشد هزینه نسبت به ابتدای سال افزایش یافته است.

از میان اجزای مختلف این گروه، تورم تولیدکننده «خدمات سلامت انسان و مددکاری» 15.3 درصد ثبت شده که بالاتر از سایر اجزاست. این نرخ در فروردین ماه 9.2 درصد بوده است. به عبارت دیگر، سرعت افزایش هزینه تولید خدمات در گروه مربوط به سلامت و مددکاری به شکل چشم‌گیری در دومین ماه سال افزایش یافته است. این رشد ممکن است متاثر از بالا رفتن تعرفه خدمات پزشکی در ابتدای هر سال باشد.

در مقابل، کمترین تورم ماهانه تولیدکننده در این گروه مربوط به «آموزش» بوده که تنها 0.4 درصد ثبت شده است. این نرخ در گروه «آب‌رسانی، پسماند و فاضلاب» که در انتهای سال گذشته سطوح بالایی را تجربه کرده بود، برای دومین ماه متوالی صفر ثبت شده است.

تغییر هزینه تولید خدمات در میان‌مدت و بلندمدت

تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در گروه خدمات نیز مانند نرخ ماهانه با افزایش روبرو بوده است. نرخ نقطه به نقطه نشان می‌دهد که هزینه تولید در اردیبهشت چند درصد نسبت به اردیبهشت سال گذشته تغییر کرده است.

طبق آخرین گزارش مرکز آمار، این شاخص از 40.5 درصد در فروردین به 41.1 درصد در اردیبهشت رسیده است. از میان اجزای 13گانه گروه خدمات، بالاترین تورم تولید نقطه‌ای 56 درصد و مربوط به «فعالیت‌های اداری و خدمات پشتیبانی» بوده است. این نرخ در در گروه اطلاعات و ارتباطات 24 درصد بوده که نسبت به سایر اجزا کمتر است.

اما تورم سالانه گروه خدمات نیز با رفتاری مشابه با دو نرخ دیگر، افزایش یافته و وارد کانال 37 درصد شده است. یکی از بالاترین نرخ‌ها در این گروه مربوط به آب‌رسانی و مدیریت پسماند (58 درصد) بوده که به دلیل تورم‌های پی‌درپی و بالا در سال گذشته است.