به گزارش اکوایران، گروه واگنر، که مورد حمایت روسیه است، روز جمعه اعلام کرد پس از بیش از سه سال و نیم مبارزه با افراط‌گرایان و شورشیان، مالی را ترک می‌کند.

با وجود این اعلام، روسیه همچنان حضور نیروهای مزدور خود را در این کشور آفریقای غربی حفظ خواهد کرد. نیروی شبه‌نظامی تحت کنترل دولت روسیه موسوم به «سپاه آفریقا» (Africa Corps) در کانال تلگرامی خود اعلام کرد که خروج واگنر تغییری ایجاد نخواهد کرد و نیروی روسی در مالی باقی خواهد ماند.

به گزارش اسوشیتدپرس، این گروه در تلگرام نوشت: «ماموریت به پایان رسید. شرکت نظامی خصوصی واگنر به خانه بازمی‌گردد.» واگنر مدعی شد که تمامی پایتخت‌های منطقه‌ای را تحت کنترل ارتش مالی درآورده، شبه‌نظامیان مسلح را بیرون رانده و فرماندهان آن‌ها را کشته است. مالی، همراه با کشورهای همسایه‌اش بورکینافاسو و نیجر، بیش از یک دهه است که با شورش گروه‌های مسلح، از جمله گروه‌هایی که با القاعده و داعش هم‌پیمان‌اند، درگیر است.

با کاهش نفوذ غرب در این منطقه، روسیه تلاش کرده جای آن را بگیرد و با پیشنهاد کمک، وارد عمل شده است. مسکو ابتدا همکاری نظامی‌اش با کشورهای آفریقایی را با استفاده از مزدوران گروه واگنر گسترش داد. اما از زمان کشته شدن یوگنی پریگوژین، رهبر واگنر، در سقوط هواپیما در سال ۲۰۲۳ (پس از شورش مسلحانه کوتاهی علیه حکومت پوتین)، روسیه شروع به توسعه «سپاه آفریقا» به عنوان نیرویی رقیب واگنر کرده است. سپاه آفریقا مستقیماً تحت فرمان وزارت دفاع روسیه است.

به گفته مقام‌های آمریکایی، حدود ۲۰۰۰ مزدور در مالی حضور دارند، اما مشخص نیست چند نفر از آن‌ها عضو واگنر هستند و چند نفر در سپاه آفریقا خدمت می‌کنند. بورلی اوچینگ، تحلیل‌گر امنیتی در حوزه ساحل آفریقا، گفته که وزارت دفاع روسیه در حال مذاکره با مالی بوده تا نیروهای بیشتری از سپاه آفریقا را مستقر کند و نیروهای واگنر را هم در قالب این ساختار جدید ادغام کند.

اوچینگ می‌گوید: «پس از مرگ پریگوژین، روسیه برنامه‌ای داشت تا گروه واگنر را تحت فرمان وزارت دفاع درآورد. یکی از این اقدامات ایجاد یا بازسازی سپاه آفریقا بود، تا از این طریق حضور نیروهای شبه‌نظامی روسی در مناطقی که واگنر فعال بوده، حفظ شود.»

گروه واگنر از اواخر ۲۰۲۱، پس از وقوع کودتای نظامی در مالی، وارد این کشور شد و جایگزین نیروهای فرانسوی و نیروهای حافظ صلح بین‌المللی برای مقابله با شبه‌نظامیان شد. اما ارتش مالی و مزدوران روسی نتوانستند خشونت‌ها را به‌طور مؤثر کنترل کنند و هر دو طرف به هدف قرار دادن غیرنظامیان متهم شده‌اند.

ماه گذشته، کارشناسان سازمان ملل از دولت مالی خواستند تحقیقاتی درباره اعدام‌های فراقانونی و ناپدید شدن‌های اجباری توسط واگنر و ارتش انجام دهد. در دسامبر، دیده‌بان حقوق بشر ارتش مالی و گروه واگنر را به قتل عمدی دست‌کم ۳۲ غیرنظامی در طول ۸ ماه متهم کرد.

اعلام خروج واگنر همزمان شده با حملات سنگین اخیر گروه وابسته به القاعده موسوم به JNIM که باعث تلفات گسترده در میان ارتش مالی و مزدوران روسی شده است. هفته گذشته، نیروهای جنیم ده‌ها سرباز را در حمله‌ای به یک پایگاه نظامی در مرکز مالی کشتند.

ریضا لیعموری، کارشناس منطقه ساحل در مرکز مطالعاتی «پالیسی سنتر» در مراکش، گفت که این تلفات سنگین ممکن است باعث پایان ماموریت واگنر شده باشد.

او افزود: «نبود بیانیه‌ای رسمی و مشترک از سوی دولت مالی و گروه واگنر نشان‌دهنده اختلافات داخلی احتمالی است که منجر به این تصمیم ناگهانی شده. همزمان، ممکن است نشانه‌ای از چارچوب جدیدی برای حضور روسیه در مالی باشد.»

اولف لسینگ، رئیس برنامه منطقه ساحل در بنیاد کنراد آدناوئر، گفت که جایگزینی واگنر با سپاه آفریقا به‌احتمال زیاد تمرکز روسیه را از مبارزه مستقیم به آموزش نیروهای مالی تغییر خواهد داد. او گفت: «سپاه آفریقا حضور کمرنگ‌تری دارد و تمرکز آن بیشتر بر آموزش، تأمین تجهیزات و خدمات حفاظتی است. آن‌ها کمتر از مزدورهای سبک رمبو مانند واگنر وارد جنگ می‌شوند.»