چین عقب نمی‌نشیند؛ نقشه پرریسک ترامپ برای پیروزی تجاری

به گزارش اکوایران، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در نهایی کردن توفقات تجاری با اکثر کشورها با چالش روبه‌رو شده، آن هم در شرایطی که تنها یک ماه به پایان ضرب‌الاجل او برای وضع تعرفه‌ها باقی مانده است.

به نوشته بلومبرگ، این چالش در حالی رقم خورده که دولت آمریکا طی چند هفته اخیر نخستین‌ گام‌های خود برای توافق با چین را برداشته است. ترامپ با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، از طریق تلفن به گفت‌وگو پرداخت و راه را برای دور تازه گفت‌وگوهای تجاری میان دو قدرت اقتصادی در روز دوشنبه در لندن هموار کرد؛ با این حال، دیپلماسی آمریکا با چین در سایه دعوای عمومی میان رئیس‌جمهور آمریکا و ایلان ماسک، ثروتمندترین فرد جهان و متحد سابق ترامپ، قرار گرفت.

دستیاران ترامپ در روز جمعه تأکید داشتند که رئیس‌جمهور در حال عبور از این مسأله است و بر اولویت‌های اقتصادی تمرکز دارد. با این حال، همچنان سوالاتی درباره مهم‌ترین روابط تجاری ایالات متحده باقی مانده است و نشانه‌های مسلموس اندکی از پیشرفت در زمینه نهایی شدن توافقات موقت به چشم می‌خورد.

هند که دولت ترامپ از آن به‌عنوان کشوری یاد کرده است که به‌سرعت با آمریکا توافق خواهد کرد، یک موضع سختگیرانه‌تر در مذاکرات را در پیش گرفته و سازمان تجارت جهانی، تعرفه‌های خودرو از سوی ترامپ را به چالش کشیده است. ژاپن دور دیگری از مذاکرات با ایالات متحده را برگزار و این سیگنال را ارسال کرد که خواهان تعلیق عوارض گمرکی بر خودروها و کامیون‌های سبک است.

دعوای حقوقی بر سر تعرفه‌های ترامپ بر همه چیز سایه افکنده است. حکم یک دادگاه آمریکا مبنی بر لغو عوارض گمرکی کشور به کشور که با استفاده از اختیارات اضطراری اعمال می‌شد، باعث شد شرکای تجاری ایالات متحده هیچ اطمینانی در مورد اختیارات ترامپ نداشته باشند. آزمون بعدی می‌تواند به‌زودی در هفته آینده رخ دهد، یعنی زمانیکه دادگاه می‌تواند در مورد درخواست تجدیدنظر دولت حکم دهد.

ترامپ و تیمش مشتاق بودند توجه‌ها را به سمت روابط با چین جلب کنند، آن هم به‌عنوان مدرکی دال بر اینکه روش‌های او مؤثر است.

ترامپ روز جمعه مذاکرات با پکن را «بسیار پیشرفته» توصیف کرد و گفت شی جین‌پینگ موافقت کرده است ارسال محموله‌های مواد معدنی کمیاب حیاتی را که در مرکز تنش‌های اخیر قرار داشتند، تسریع کند. آزادسازی این منابع، برای خودروسازان بزرگ آمریکایی آسودگی خاطر به ارمغان خواهد آورد.

نتایج متناقض، فراز و نشیب‌های رویکرد متغیر رئیس‌جمهور آمریکا به تجارت را نشان می‌دهد؛ رویکردی که در آن ترامپ و دستیارانش او را به‌عنوان تصمیم‌گیرنده نهایی در هر توافقی معرفی کرده‌اند.

معاملات ترامپ با شی جین‌پینگ به جای اینکه یک پیروزی قطعی را به همراه داشته باشد، مسیر دشوار پیش‌رو با چین را نشان می‌دهد. اختلاف بر سر مواد معدنی کمیاب نشان داد این منابع که پکن بر آن‌ها تسلط کامل دارد، چقدر برای اقتصاد ایالات متحده مهم هستند.

داگلاس هولتز-ایکین، رئیس انجمن اقدام آمریکا، یک اندیشکده محافظه‌کار، گفت: «شی از عناصر خاکی کمیاب دست نمی‌کشد. او اهرم فشار دارد و از آن استفاده می‌کند. آن‌ها صحبت کردند، این مهمترین موضوع است. فکر می‌کنم آن‌ها واقعا از هم دور هستند.»

زمان برای ترامپ در حال گذر است. مهلت 90 روزه او در زمینه افزایش تعرفه‌ها برای اتحادیه اروپا و نزدیک به 60 کشور، در 9 جولای (18 تیر) به پایان می‌رسد - به جز تمدیدی که او می‌تواند با یک امضا انجام دهد - در حالیکه مهلت چین تا آگوست ادامه دارد.

یک مقام کاخ سفید که نخواست نامش فاش شود، گفت اگر توافقی حاصل نشود، ترامپ قصد دارد نرخ تعرفه‌ها را به سطوحی که ابتدا در ماه آوریل اعلام کرد، بازگرداند یا اعداد پایین‌تری را که از پایه 10 درصد فعلی فراتر می‌رود، کاهش دهد.

پیتر ناوارو، مشاور تجاری کاخ سفید، روز جمعه در فاکس بیزینس گفت: «ما به توافقاتی خواهیم رسید. این کار زمان می‌برد. معمولا ماه‌ها و سال‌ها طول می‌کشد؛ اما در این دولت، این کار طی چند روز انجام خواهد شد. ما در حال انجام وظیفه و رسیدن به هدف هستیم.»

ناوارو گفت که دفتر نماینده تجاری ایالات متحده «اکنون بیشتر شبیه یک اغذیه‌فروشی است» و کشورها برای مذاکرات صف کشیده‌اند. نماینده تجاری ایالات متحده این هفته نامه‌هایی را برای شرکای تجاری ارسال کرد و مهلت را به آن‌ها یادآوری کرد.

مشخص نیست که این همه فعالیت سراسیمه چه نتیجه‌ای داشته است.

شی برای ماه‌ها تمایلی به تماس تلفنی با ترامپ نداشت و کارشناسان این گمانه‌زنی را داشته‌اند که ترامپ چه امتیازی به رئیس‌جمهور چین ارائه کرده که او حاضر شده این تماس انجام شود.

به نظر می‌رسد ترامپ دست‌کم در زمینه دانشجویان خارجی امتیازاتی داده است و می‌گوید خوش‌آمدگویی از دانشمندان چینی باعث افتخار است. این در حالیست که دولت او سختگیری‌های شدیدی نسبت به ویزای دانشجویی اعمال کرده است.  

فردریش مرتس، صدر اعظم آلمان، در حالی به واشنگتن سفر کرد که خودروسازان آلمانی از او خواستار دریافت معافیت‌های تعرفه‌ای برای خودروهایی بودند که در ایالات متحده تولید می‌کنند. با این حال، این موضوع در بخش عمومی دیدار او با ترامپ تقریبا مطرح نشد؛ جایی که ترامپ بخش بزرگی از زمان را صرف حمله به ایلان ماسک کرد.

ترامپ روز پنج‌شنبه در کنار مرتس گفت: «امیدواریم در نهایت به یک توافق تجاری برسیم یا کاری انجام بدهیم، مثلا تعرفه‌ها را اعمال کنیم.»

مرتس در سفر خود به آمریکا، بر پیوندهای تجاری یکپارچه‌ای که بین دو کشور وجود دارد و اکنون در معرض خطر است، تأکید کرد از جمله با راندن یک دستگاه بی‌ام‌و که در ایالت کارولینای جنوبی ساخته شده است. او روز جمعه در یک رویداد صنعتی گفت که دو کشور باید بر سر یک «قاعده جبرانی» توافق کنند که برای تولیدات فعلی در آمریکا معافیت تعرفه‌ای فراهم کند.

توافق بریتانیا با ترامپ - تنها توافق تاکنون - این هفته زمانی تضعیف شد که ترامپ بدون توجه به آن، تعرفه‌هایی بر فولاد و آلومینیوم اعمال کرد. دولت بریتانیا گفته بود این توافق شامل معافیت کامل از تعرفه برای فلزات بریتانیایی است، اما دستور جدید ترامپ همچنان تعرفه 25 درصدی را حفظ کرد و حتی نرخ تعرفه برای برخی دیگر را دو برابر نمود.

با این حال، نشست آتی گروه هفت که شامل رهبران اقتصادهای بزرگ جهان می‌شود، ممکن است فرصتی برای مذاکرات حضوری و توافق‌محور، آن‌طور که ترامپ علاقه دارد، فراهم کند. مارک کارنی، نخست‌وزیر کانادا، پیش از این نشست که قرار است در نزدیکی کلگری برگزار شود، درباره توافقی موقت با ترامپ گفت‌وگوهایی انجام داده است.

یک نکته روشن است: مذاکرات درباره آنچه ترامپ «تعرفه‌های متقابل» می‌نامد، به‌طور فزاینده‌ای با وظایف تعرفه‌ای جداگانه او در زمینه خودرو و فلزات در هم تنیده شده است، با وجود اینکه دولت آمریکا قبلا این موارد را جداگانه تلقی می‌کرد.

هولتز-ایکین می‌گوید: «او کاملا معامله‌محور است. همیشه به دنبال توافق خواهد بود.»

مذاکرات با اتحادیه اروپا همچنان ادامه دارد. این بلوک سیاسی پیش‌تر پیشنهاد کرده بود به‌عنوان بخشی از یک چارچوب تجاری گسترده‌تر، تعرفه‌های خودرو بین دو طرف به صفر برسد، اما دولت ترامپ این پیشنهاد را رد کرده بود.

پس از آن، اتحادیه اروپا پیشنهاد داد که در قالب اقدامی موقت، برای خودرو، سایر کالاهای صنعتی و برخی واردات کشاورزی، به سمت تعرفه صفر در برابر تعرفه صفر و همچنین سهمیه‌بندی تعرفه‌ای حرکت شود.

هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، این هفته اعلام کرد که در حال بررسی نوعی از «اعتبار صادراتی» برای خودروهاست، همان موضعوعی که آلمان برای معافیت از تعرفه‌های خودرویی به دنبال آن است. او همچنین پیش‌بینی کرد توافقی بین آمریکا و هند در «آینده‌ای نه‌چندان دور» حاصل شود.

با این حال، لوتنیک اشاره کرد که فشار ترامپ برای تحقق «تبادلات متقابل» همراه با شرایط خاص خواهد بود. به‌عنوان مثال، آمریکا حاضر نیست با ویتنام تمام تعرفه‌ها را حذف کند، چون معتقد است این کشور به محلی برای انتقال غیرقانونی کالاهای چینی تبدیل شده است.

مذاکرات با کره جنوبی که ترامپ با رئیس‌جمهور جدید این کشور یعنی لی جائه‌میونگ صحبت کرده و همچنین ژاپن این هفته ادامه یافته‌اند.

در نشانه‌ای دیگر از رویکرد پرشتاب و در مواردی حتی متناقض تیم ترامپ، روزنامه نیکی گزارش داد که اختلاف‌نظر میان اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، جیمیسون گریر، نماینده تجاری این کشور و لوتنیک، باعث سردرگمی طرف ژاپنی شده است.