به گزارش اکوایران، یازده روز پیش، رهبران اروپایی امیدوار شده بودند که رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، خواستار آتش‌بس ۳۰ روزه در اوکراین شده و روسیه را تهدید به تحریم‌های جدید کرده است. اما تماس تلفنی روز دوشنبه با ولادیمیر پوتین نشان داد که این امیدها بی‌پایه بوده‌اند.

پس از دو ساعت گفت‌وگو با پوتین، ترامپ در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که اوکراین و روسیه «بلافاصله مذاکرات برای آتش‌بس را آغاز خواهند کرد»، اما شاید بدون حضور آمریکا. هیچ تهدیدی برای اعمال تحریم مطرح نشد، نه جدول زمانی‌ای تعیین شد و نه فشاری به رهبر روسیه وارد آمد.

به گزارش بلومبرگ، ترامپ پس از گفت‌وگو با پوتین با رهبران اروپایی تماس گرفت، اما برخی دولت‌ها پیشاپیش ناامیدی خود را ابراز کردند. پس از ماه‌ها تلاش نافرجام برای نزدیک کردن پوتین به صلح، آن‌ها نگران‌اند که ترامپ از تلاش برای پایان دادن به جنگ عقب‌نشینی کرده و اوکراین و متحدانش را تنها گذاشته باشد.

یکی از مقامات اروپایی، که نخواست نامش فاش شود، گفت رهبران نگران‌اند که ترامپ در حال فاصله گرفتن از تلاش‌های دیپلماتیک است. مقام دیگری گفت ترامپ صراحتاً اعلام کرده که نمی‌خواهد تحریم‌های بیشتری اعمال کند و از طرح آتش‌بس خود عقب نشسته است. او افزود که رهبران در کی‌یف و دیگر نقاط اروپا با طرح ترامپ برای گفت‌وگوی مستقیم میان روسیه و اوکراین مخالف‌اند.

کریستین برزینا، مدیر برنامه «ژئواستراتژی شمال» در بنیاد مارشال آلمان در واشنگتن، گفت: «امروز احساس می‌شود که دوباره وارد یک سناریوی بلندمدت شده‌ایم، جایی که پوتین دارد برای خود و ارتشش زمان می‌خرد. او فرصت‌های بیشتری برای خود به دست آورد و حالا به‌نظر می‌رسد که آتش‌بس و راه‌حل نهایی بیش از پیش دور شده‌اند.»

ولادمیر پوتین

در ادامه سردرگمی درباره موضع آمریکا، ترامپ دوشنبه شب گفت که ایالات متحده از این درگیری عقب‌نشینی نکرده، اما در حال بررسی این گزینه است و حتی گفت «خط مشخصی» وجود دارد، که حاضر نشد آن را توضیح دهد، که در صورت عبور از آن، آمریکا کنار خواهد کشید. او همچنین احتمال تحریم‌های بیشتر علیه روسیه یا ارسال تسلیحات جدید به اوکراین را رد نکرد، اما به‌روشنی گفت تمایلی به انجام هیچ‌کدام ندارد.

او در کاخ سفید گفت: «فکر می‌کنم چیزی قرار است اتفاق می‌افتد، اما اگر نیفتد، من فقط عقب می‌کشم و آن‌ها باید خودشان ادامه بدهند. این یک مسئله اروپایی است. باید همان‌جا می‌ماند.»

نتیجه مبهم تماس ترامپ با پوتین، به چالش‌های سیاسی فزاینده‌ای که او با آن روبه‌روست، دامن زده است. ترامپ در کمپین انتخاباتی خود وعده داده بود که به‌سرعت صلح را به اروپا و خاورمیانه بازمی‌گرداند و با اعمال تعرفه‌ها، اقتصاد آمریکا را بازسازی و احیا می‌کند اما هر دو مسیر در باتلاق واقعیت‌های پیچیده و غیرقابل‌پیش‌بینی ژئوپلیتیک و تجارت گیر افتاده‌اند.

اظهارات ترامپ در روز دوشنبه، در مقایسه با هفته گذشته، تردیدآمیزتر بود، هفته‌ای که او به خبرنگاران گفته بود «هیچ اتفاقی نمی‌افتد مگر اینکه من و پوتین رودررو بشویم.» او همچنین گفته بود که آمریکا «متعهد به تضمین صلح میان روسیه و اوکراین» است، و حتی اعلام کرده بود که حاضر است از تور خاورمیانه خود منحرف شود و به استانبول برود تا با پوتین مستقیماً دیدار کند.

اما روسیه هیأتی در سطح پایین به ترکیه فرستاد و ترامپ هم ظاهر نشد. در این مذاکرات، مقامات روسیه و اوکراین تنها بر سر تبادل اسرا به توافق رسیدند و هیچ پیشرفت دیگری در نخستین گفت‌وگوی مستقیم‌شان از زمان تهاجم تمام‌عیار روسیه در فوریه ۲۰۲۲ حاصل نشد.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، که با خواسته ترامپ برای آتش‌بس فوری موافق است، پیش و پس از تماس ترامپ با پوتین با او صحبت کرد و تأکید کرد که اگر روسیه جنگ را متوقف نکند، باید با تحریم‌های شدیدتری روبه‌رو شود. اما به نظر می‌رسید ترامپ با این موضوع موافق نیست و حتی زلنسکی را «شخص آسانی برای تعامل»نمی‌داند.

جنگ اوکراین آمریکا اوکراین اروپا

پوتین در سوچی به خبرنگاران گفت که این تماس «صریح» و «بسیار مفید» بوده و افزود که هر دو طرف توافق کرده‌اند که روسیه با اوکراین بر سر تهیه یادداشت تفاهمی برای توافق صلح احتمالی همکاری کند. او جزئیاتی ارائه نکرد و تنها تکرار کرد: «مسئله اصلی برای ما حذف علل ریشه‌ای این بحران است.»

ماریا اسنگووایا، پژوهشگر ارشد در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی در امور روسیه و اوراسیا، گفت که از دیدگاه پوتین، این «علت ریشه‌ای» حتی شامل «وجود دولت اوکراین به شکل فعلی‌اش» هم می‌شود. او گفت: «روسیه در ظاهر نشان می‌دهد که آماده مذاکره است و از تلاش‌های آمریکا استقبال می‌کند تا دولت ایالات متحده را ناراحت نکند، اما در عمل همچنان سرسختانه به موضع اولیه خود پایبند است.»

در حرکتی غیرمنتظره، ترامپ همچنین گفت که واتیکان تمایل دارد میزبان مذاکرات صلح باشد. وقتی در کاخ سفید از او پرسیدند که آیا پاپ جدید، لئو چهاردهم، می‌تواند به صلح در اوکراین کمک کند، پاسخ داد: «بله.» وقتی پرسیدند آیا باور دارد پوتین واقعاً صلح می‌خواهد، باز هم گفت: «بله.»

جان هربست، مدیر ارشد مرکز اوراسیا در شورای آتلانتیک و سفیر پیشین آمریکا در اوکراین، گفت ایالات متحده اگر اراده داشته باشد، اهرم‌های فشار زیادی بر روسیه دارد. واشنگتن می‌تواند «مسیر ارسال گسترده تسلیحات به اوکراین» را باز کند، چه در قالب کمک و چه فروش و همچنین تحریم‌های سخت‌تری اعمال کند.

پیش از تماس تلفنی روز دوشنبه، لیندسی گراهام، سناتور متحد ترامپ، تلاش کرد تا حمایت‌ها را برای بسته تحریمی جدید علیه روسیه جلب کند. جان تون، رهبر اکثریت سنا، روز دوشنبه اعلام کرد که لایحه تحریم‌های روسیه «آماده اجرا»ست. او گفت: «اگر کاخ سفید به این نتیجه برسد که تحریم‌های شدیدتر لازم است، ما آماده‌ایم.»