به گزارش اکوایران، در بیش از هجده ماه جنگ در غزه، اسرائیل با انتقادات شدید رهبران خارجی و گروه‌های امدادی مواجه بوده، اما به‌ندرت با فشار علنی مداوم - چه رسد به عواقب ملموس - از سوی متحدان نزدیک خود روبه‌رو شده است. تا همین چند وقت پیش.

در هفته‌های اخیر، کشورهایی مانند ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه آمادگی بیشتری برای اعمال فشار علنی بر اسرائیل نشان داده‌اند؛ این روند با اظهارات رئیس‌جمهور ترامپ در روز یک‌شنبه مبنی بر لزوم پایان یافتن جنگ به اوج خود رسید.

ترامپ کمی پیش از سوار شدن به هواپیمای نیروی هوایی، در گفت‌وگو با خبرنگاران در نیوجرسی، گفت: «ما با اسرائیل صحبت کرده‌ایم و می‌خواهیم ببینیم آیا می‌توانیم هرچه سریع‌تر این وضعیت را متوقف کنیم.»

به نوشته نیویورک تایمز، این سخنان در تضاد با موضع‌گیری علنی ترامپ در ابتدای ورودش به کاخ سفید در ژانویه است، زمانی که او ادامه جنگ را نه به اسرائیل، بلکه به گردن حماس انداخت و سعی کرد موضعی متحد با نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، اتخاذ کند.

تلاش هماهنگ

آخرین مداخله ترامپ تنها چند ساعت پیش از آن انجام شد که دولت آلمان - که معمولاً از حامیان سرسخت اسرائیل به شمار می‌رود - انتقادی غیرمعمول و شدید از حملات گسترش‌یافته اسرائیل در غزه مطرح کرد. فریدریش مرتس، صدراعظم جدید آلمان، در مصاحبه‌ای تلویزیونی که روز دوشنبه پخش شد، گفت: «صادقانه بگویم، من نمی‌فهمم هدف ارتش اسرائیل از این‌همه رنج وارد کردن به غیرنظامیان در نوار غزه چیست.»

این چرخش در موضع آلمان تنها چند روز پس از موضع‌گیری مشابه دولت راست‌گرای ایتالیا - دیگر متحد اسرائیل که پیش‌تر از چنین محکومیت‌های شدیدی پرهیز می‌کرد - رخ داد. آنتونیو تاجانی، وزیر امور خارجه ایتالیا، در مصاحبه‌ای که در وب‌سایت وزارتخانه‌اش منتشر شد، گفت: «نتانیاهو باید حملات به غزه را متوقف کند. ما به آتش‌بس فوری و آزادی گروگان‌ها از سوی حماس نیاز داریم؛ که باید غزه را ترک کند.»

فردریش مرز

این اظهارات در پی تلاش هماهنگ بریتانیا، کانادا و فرانسه برای انتقاد از تصمیم اسرائیل برای گسترش عملیاتش در غزه صورت گرفت. این سه کشور - که پیش‌تر از حق اسرائیل برای پاسخ به حمله حماس در اکتبر ۲۰۲۳ حمایت کرده بودند - در بیانیه‌ای مشترک در هفته گذشته اعلام کردند که گسترش عملیات اسرائیل «کاملاً نامتناسب» است. هر سه کشور هشدار دادند که اگر اسرائیل مسیر خود را تغییر ندهد، با پیامدهای مشخصی مواجه خواهد شد.

از آن زمان، بریتانیا مذاکرات تجاری خود با اسرائیل را به حالت تعلیق درآورده است. همچنین تحریم‌هایی علیه افراط‌گرایان اسرائیلی که رهبری تلاش‌ها برای بیرون راندن فلسطینی‌ها از اراضی اشغالی کرانه باختری را برعهده دارند، اعمال کرده است - که یکی از مهم‌ترین اقدامات این کشور علیه منافع اسرائیل از زمان لغو مخالفتش در سال گذشته با صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو به‌شمار می‌رود.

در همین حال، فرانسه در حال سازمان‌دهی کنفرانسی با مشارکت عربستان سعودی است که قرار است در ماه ژوئن برگزار شود و هدف آن بحث درباره تشکیل کشور فلسطینی است - نتیجه‌ای که نتانیاهو به‌شدت با آن مخالف است.

حمایتِ ادامه‌دار

با این حال، تمامی این کشورها که حماس را به دلیل حملات ۷ اکتبر محکوم کرده‌اند، همچنان از اسرائیل به شیوه‌های عملی گوناگون، به‌ویژه در زمینه‌های نظامی، اقتصادی و اطلاعاتی، حمایت می‌کنند.

ایالات متحده همچنان میلیاردها دلار کمک نظامی در اختیار اسرائیل قرار می‌دهد و به این ترتیب به ادامه عملیات نظامی در غزه کمک می‌کند. کریستی نوم، وزیر امنیت داخلی آمریکا، روزهای یک‌شنبه و دوشنبه به اسرائیل سفر کرد و با نتانیاهو و دیگر رهبران دیدار داشت؛ او همچنین در مراسمی برای گرامیداشت دو کارمند سفارت اسرائیل که هفته گذشته در حمله‌ای در واشنگتن کشته شدند، شرکت کرد.

بریتانیا و فرانسه نیز در سال گذشته هنگام شلیک حجم عظیمی از موشک‌های بالستیک از سوی ایران، به حمایت از اسرائیل آمدند و به‌احتمال زیاد در آینده نیز همین کار را خواهند کرد.

علاوه بر این، این کشورها نسبت به برخی اقدامات صورت‌گرفته علیه اسرائیل توسط دیگر کشورها - از جمله تلاش برای متهم کردن اسرائیل به نسل‌کشی - با احتیاط برخورد کرده و گاهی از آن‌ها انتقاد کرده‌اند.

با این حال، تغییر لحن پیام‌های این کشورها، همراه با اعمال برخی محدودیت‌های عملی هرچند جزئی بر منافع اسرائیل، نشان می‌دهد که قوی‌ترین شرکای اسرائیل در حال از دست دادن صبر خود نسبت به نتانیاهو هستند.

آمریکا اسراییل

اوج افول دیپلماتیک

با این حال، اسرائیل تاکنون واکنشی نشان نداده است. گیدئون ساعر، وزیر امور خارجه اسرائیل، در واکنش به تهدیدات اروپایی‌ها گفت در صورت اتخاذ اقدامات بیشتر علیه اسرائیل، این کشور «اقدامات یک‌جانبه» خود را در پیش خواهد گرفت.

در غزه، نیروهای اسرائیلی همچنان به پیشروی خود ادامه می‌دهند و مقام‌ها می‌گویند ارتش اکنون حدود ۴۰ درصد از این منطقه را تحت کنترل دارد. نیروی هوایی اسرائیل روز دوشنبه نیز به حملات خود در غزه ادامه داد، از جمله حمله به یک مدرسه که به پناهگاه تبدیل شده بود و اسرائیل مدعی است توسط شبه‌نظامیان مورد استفاده قرار می‌گرفت.

اگرچه اسرائیل پس از ۸۰ روز محاصره غذایی، اجازه ورود مقداری کمک به این منطقه را داده، اما به گفته نهادهای امدادی، بخش زیادی از این کمک‌ها هنوز به دست نیازمندان نرسیده است. اسرائیل همچنین تلاش جنجال‌برانگیزی را برای طراحی دوباره نحوه توزیع غذا در غزه آغاز کرده که به گفته منتقدان، منجر به تشدید جابجایی جمعیت از شمال به جنوب غزه خواهد شد.

نتانیاهو همچنان در موضع دفاعی است و بریتانیا، کانادا و فرانسه را به «جسارت دادن به حماس» متهم کرده است. او در سخنرانی هفته گذشته خود خطاب به رهبران این کشورها گفت: «شما در طرف اشتباه انسانیت ایستاده‌اید و در سمت اشتباه تاریخ قرار دارید.» در داخل اسرائیل، این تحولات به‌منزله گامی به سوی انزوای دیپلماتیک تعبیر شده‌اند.

ایتامار آیشنر، خبرنگار دیپلماتیک روزنامه یدیعوت آخرونوت - یک روزنامه میانه‌رو - هفته گذشته نوشت: «پس از ۵۹۳ روز جنگ، اسرائیل به اوج افول دیپلماتیک رسیده است: برخی از مهم‌ترین دوستان این کشور - بریتانیا، فرانسه و کانادا - به خود اجازه داده‌اند بیانیه‌ای صادر کنند و اسرائیل را در صورت ادامه جنگ در غزه تهدید به تحریم کنند.»

او افزود: «هیچ‌گاه پیش از این، بیانیه‌ای مشابه علیه اسرائیل صادر نشده بود که آن را به کشوری مطرود تبدیل کند. نگران‌کننده‌ترین بخش ماجرا اینجاست: ایالات متحده، که همیشه مدافع اسرائیل بوده، در برابر این تحولات سکوت کرده است.»