به گزارش اکوایران، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اهتمام ایران نسبت به تقویت روابط و هماهنگی‌ها با کشورهای منطقه روز گذشته اعلام کرد که سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه به منظور گفت‌وگو راجع به روابط دوجانبه، مشورت در مورد آخرین وضعیت منطقه به‌ویژه تحولات فلسطین اشغالی و رایزنی در خصوص تحولات بین‌المللی به مصر و لبنان سفر خواهد کرد.

به گفته بقائی، سفر عراقچی به مصر و لبنان برای روزهای دوشنبه و سه‌شنبه همین هفته برنامه‌ریزی شده و قرار است او در جریان این سفرها با مقام‌های عالی‌رتبه مصر و لبنان دیدار و راجع به طیفی از موضوعات دوجانبه و مباحث منطقه‌ای گفت وگو و تبادل نظر کند.

به گزارش ایسنا، محمدحسین سلطانی‌فر، رئیس دفتر حافظ منافع ایران در مصر در ارتباط با اهداف سفر عراقچی به مصر با بیان این‌که «با توجه به شرایط منطقه و عرصه بین‌الملل نیاز است که کشورهای مهم و تاثیرگذار منطقه رایزنی‌های فشرده‌ای با یکدیگر برای حل بحران‌های منطقه‌ای و همچنین رایزنی در مورد مسائل مورد علاقه داشته باشند»، گفت: در این سفر در ارتباط با تحولات صورت گرفته در مورد روابط دوجانبه تهران-قاهره و همچنین گام‌هایی که باید در این ارتباط برداشته شود، رایزنی می‌شود.

او در ادامه تاکید کرد: امیدوارم تلاش‌های در حال انجام از سوی کشورهای منطقه منجر به برقراری ثبات و امنیت شود و در حل و فروکش کردن بحران‌ در کشورهایی چون سودان ، لیبی و بحران غزه موثر و تاثیرگذار باشد، تا کشورهای منطقه در صلح و آرامش با یکدیگر همزیستی داشته باشند.

سلطانی‌فر در پایان گفت: در جریان این سفر، همچنین در ارتباط با ادامه تجاوزات رژیم صهیونیستی به سوریه و لبنان نیز رایزنی و گفت‌وگو خواهد شد.

روابط دو کشور در آینه زمان

پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران و به امضا رسیدن معاهده صلح کمپ دیوید بین مصر و اسرائیل، روابط تهران با قاهره تیره شد اما پس از انقلاب مصر و سرنگونی حسنی مبارک در 2011 میلادی  روابط بین دو کشور بهبود یافت. در سال 2012، محمد مرسی، رئیس‌جمهوری وقت مصر، برای شرکت در اجلاس جنبش عدم تعهد به تهران سفر کرد که نخستین سفر یک رئیس‌جمهوری مصر به ایران از زمان انقلاب 1979 بود. در این زمان، روابط دیپلماتیک دوباره برقرار شد و ایران سفیر خود را در مصر منصوب کرد. همچنین، پروازهای مستقیم بین 2 کشور از سر گرفته شد. اما پس از سرنگونی محمد مرسی در سال 2013 توسط ارتش مصر، روابط تهران و قاهره دوباره سرد شد. ایران این اقدام را محکوم کرد و روابط طرفین به حالت تعلیق درآمد.

از سال 2023، به دنبال توافق ایران و عربستان با میانجی‌گری چین، تلاش‌هایی برای عادی‌سازی روابط ایران و مصر آغاز شد. دیدار رؤسای‌جمهوری ایران و مصر در ریاض در سال 2023 و گفت‌وگوهای دیپلماتیک در عمان نشانه‌هایی از این تلاش‌ها بود. در دسامبر 2023، مذاکراتی برای بازگرداندن روابط به حالت عادی انجام شد.

دیدارها و سفرهای رسمی مقامات ایرانی به مصر

سفرهای رسمی مقامات ایرانی به مصر در دهه‌های اخیر به دلیل تنش‌های سیاسی محدود بود. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری در 28 آذر سال گذشته در نخستین سفر رئیس‌جمهوری ایران به مصر پس از بیش از 10 سال، عازم قاهره شد. این سفر نشان‌دهنده گرم‌شدن بالقوه روابط مصر و ایران بود که برای دهه‌ها متشنج بوده است. پزشکیان برای شرکت در یازدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی «دی‌ 8» وارد قاهره شد.

گروه «دی 8» متشکل از هشت کشور مسلمان در حال‌ توسعه -بنگلادش، مصر، اندونزی، ایران، مالزی، نیجریه، پاکستان و ترکیه- است که در سال 1997 در ترکیه تاسیس شد. این اجلاس در زمانی برگزار می‌شود که تنش‌ها در خاورمیانه اوج گرفته است: تداوم حملات اسرائیل به غزه، سقوط بشار اسد و روی کار آمدن شورشیان مسلح، تحولات لبنان، درگیری‌های ایران و اسرائیل، حملات یمن به اسرائیل نمونه‌ای از این تحولات است.

پیش از پزشکیان، محمود احمدی‌نژاد در سال 2013 برای شرکت در اجلاس سران «سازمان همکاری اسلامی»، سازمان کنفرانس اسلامی سابق، به قاهره سفر کرده بود. در بحبوحه تغییرات عمده در منطقه از جمله امضای توافق‌نامه عادی‌سازی بین ایران و عربستان سعودی در مارس 2023 و بازگشت سوریه به اتحادیه عرب در ماه می 2023، نشانه‌های گرم شدن روابط در دوران ریاست‌جمهوری عبدالفتاح السیسی ظاهر شد. سیسی در نوامبر 2023 در حاشیه اجلاس مشترک عربی و اسلامی که در ریاض برگزار شد با ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری وقت ایران، دیدار کرد و طرفین در ماه بعد مجدداً تلفنی گفت‌وگو کردند تا در مورد جنگ اسرائیل در غزه و چشم‌انداز ازسرگیری روابط میان کشورهایشان گفت‌وگو کنند.

وضعیت کنونی روابط سیاسی

روابط سیاسی ایران و مصر در حال حاضر در مرحله‌ای از بهبود تدریجی قرار دارد. پس از سال‌ها تنش، تلاش‌های اخیر برای عادی‌سازی روابط، به‌ویژه پس از توافق ایران و عربستان در سال 2023، شدت گرفته است. دیدارهای سطح بالا، مانند دیدار رؤسای‌جمهوری در ریاض و گفت‌وگوهای دیپلماتیک در عمان، نشان‌دهنده تمایل دو کشور به همکاری در مسائل منطقه‌ای مانند بحران غزه و لبنان است. با این حال، موانعی مانند تفاوت در سیاست‌های منطقه‌ای، روابط نزدیک مصر با کشورهای خلیج فارس، و نگرانی‌های مصر درباره روابط ایران با اخوان‌المسلمین همچنان وجود دارد.