جزئیات بازداشت غلامرضا قاسمیان در عربستان؛ آزادی روحانی معروف پس از جنجال

به گزارش اکوایران، ماجرای غلامرضا قاسمیان؛ روحانی که در جریان حج تمتع امسال در عربستان دستگیر شد، تبدیل به تیتر یک بسیاری از محافل خبری در فضای مجازی شده است.

جزئیات بازداشت

غلامرضا قاسمیان، از داوران برنامه قرآنی «محفل» در روز دوشنبه -5 خرداد- در شهر مدینه عربستان، در جریان مراسم حج سال ۱۴۰۴ بازداشت شد.

بر اساس گزارش‌ها، او در ویدیویی که پیش از بازداشت منتشر شد، از تغییرات اجتماعی در عربستان انتقاد کرد و شهرهای مقدس مکه و مدینه را به مقاصد گردشگری مانند آنتالیا تشبیه کرد، و آن‌ها را «مراکز فساد» نامید. این سخنان به سرعت در شبکه‌های اجتماعی پخش شد و واکنش مقامات سعودی را برانگیخت. این ویدیو به عنوان عامل اصلی بازداشت او شناخته شد، هرچند مقامات سعودی بیانیه رسمی در این مورد منتشر نکردند.

این حادثه در شرایطی رخ داد که روابط ایران و عربستان پس از توافق سال ۲۰۲۳ برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک در حال بهبود است و این سخنان در چینین فضایی همزمان با برگزاری مراسم حج تمتع، در فضای مجازی شائبه‌های زیادی را درباره روابط این دو کشور به وجود آورد.

واکنش‌های مقامات ایرانی

مقامات ایرانی نیز به سرعت به بازداشت قاسمیان واکنش نشان دادند و تلاش کردند این اتفاق را به گونه‌ای مدیریت کنند که به روابط دیپلماتیک با عربستان آسیب نرسد.

پس از بازداشت او، رئیس سازمان حج و زیارت با اشاره به فلسفه حج و ضرورت توجه به وحدت مسلمین، خصوصا در این ایام‌ به زائران توصیه کرده بود: همه باید توجه کنیم از هر اقدامی که باعث تفرقه و چنددستگی می‌شود پرهیز کنیم و سفارش همیشگی ما به زائران احترام به مقررات کشور عربستان است.

به گزارش میزان، اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضائیه بازداشت قاسمیان را «غیرقانونی و غیرموجه» خواند و اعلام کرد که وزارت امور خارجه در حال پیگیری موضوع از طریق کانال‌های دیپلماتیک است.

سید عباس عراقچی ، وزیر امور خارجه نیز در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایران به هیچ وجه اقداماتی که وحدت مسلمانان را، به‌ویژه در فضای معنوی حج تضعیف کند، تحمل نمی‌کند. ما مصمم هستیم که اجازه ندهیم کسی روابط با همسایگان برادرمان، از جمله مسیر رو به پیشرفت ایران و عربستان، را تخریب کند». او همچنین از مدیریت شایسته مراسم حج توسط عربستان تقدیر کرد.

از سوی دیگر، علیرضا عنایتی  سفیر ایران در ریاض نیز به طور غیرمستقیم به این موضوع اشاره کرد و خواستار احترام متقابل و رعایت قوانین توسط زائران شد.

در ادامه واکنش های رسمی و غیررسمی به ماجرای اظهارات و بازداشت قاسمیان در عربستان سعودی، عباس عبدی ، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر سیاسی نیز در این باره در کانال تلگرامی‌اش نوشت: «ماجرای فیلم کوتاه یک روحانی تندرو در عربستان علیه حکومت این کشور یکی دیگر از حفره‌های نرم‌افزاری(باگ‌) سیاسی ایران را آشکار کرد. در واقع چنین نیست که افراد و بویژه تندروها فقط ابزاری منفعل در دست سیاست‌ باشند. در مراحلی ندای استقلال سر می‌دهند و علیه صاحبان قبلی خود شورش هم می‌کنند... اکنون نوبت ساختار سیاسی است که نشان دهد تا چه اندازه بر دفاع از منافع کشور ثابت قدم است و منافع ایران و مردم را قربانی هوس‌های تندروها نمی‌کند.

او ادامه داد: مطابق ماده ۵ ق.م.ا. و بند الف این ماده وی حتی باید در ایران هم محاکمه شود. اکنون بهترین فرصت برای ساختار سیاسی است تا این پیام روشن را به مردم دهد که حاضر نیست کشور را قربانی مطامع این جماعت کند....کوشش برای بیگناه معرفی کردن او پیش از محاکمه نتیجه منفی برای امنیت ملی دارد.»

آزادی و بازگشت به ایران

غلامرضا قاسمیان پس از چند روز بازداشت امروز -8 خرداد- با تلاش‌های کنسولگری ایران در جده آزاد شد. او در پستی در شبکه‌ اجتماعی ایکس تایید کرد که از طریق دبی به ایران بازمی‌گردد.

دیدار رئیس سازمان حج و زیارت با وزیر کشور عربستان

به گزارش ایسنا، رئیس سازمان حج و زیارت ایران امروز پس از آزادی قاسمیان با وزیر کشور و رئیس کمیته عالی حج عربستان دیدار کرد. وزیر کشور عربستان خطاب به علیرضا بیات گفت: سود روابط مثبت و حسنه دو کشور برای منطقه و جهان اسلام است و هیچ شکی نیست که پادشاهی عربستان تمام ظرفیت خود را در خدمت زائران قرار خواهد داد و به این رویه افتخار می‌کنیم.

غلامرضا قاسمیان کیست؟

غلامرضا قاسمیان، روحانی، مداح و داور مسابقه قرآنی محفل است که به دلیل سخنان و فعالیت‌های سیاسی‌اش شناخته می‌شود.

بر اساس آنچه رویداد 24 گزارش داده، او از چهره‌های نزدیک به جریان قالیباف است؛ این گزارش، حکم محمدباقر قالیباف برای قاسمیان -که بعد از تصدی ریاست مجلس شورای اسلامی، به ریاست کتابخانه و مرکز اسناد مجلس منصوب شد- را گواهی بر این مدعا مطرح می کنند. البته این حکم دیر نپایید و در 15 مرداد 1403 قالیباف طی حکمی این سمت را به مسعود معینی‌پور مدیر سابق شبکه ۴ واگذار کرد.

قاسمیان پیش از این معاون پژوهش حوزه‌های علمیه استان تهران، استاد حوزه و دوره‌های دکتری دانشگاه بوده است. اما روابط او و قالیباف به زمان پیش از مجلس یازدهم باز می‌گردد. آن زمان قرارداد‌های شهرداری تهران به ریاست قالیباف با قرارگاه امام رضا خبرساز شده بود.

این قرارداد‌ها که با قیمت نامعلوم و ترک تشریفات انجام شده بود، به مدت سه سال منعقد شده بود و شبهات زیادی را ایجاد کرده بود.

سخنان حاشیه‌ساز غلامرضا قاسمیان

اظهارات او علیه عربستان پیشینه‌ای طولانی دارد. اظهارات حاشیه ساز قاسمیان تنها مورد اخیر که بازداشت او منجر شد، محدود نیست و یکی از خبرسازترین سخنرانی‌های قاسمیان به اظهارات او در برنامه مذهبی «ماه من» در رمضان سال ۹۸ روی آنتن زنده تلوزیون باز می گردد؛ آنجا که او مدعی «فتح مکه» از سوی ایران پیش از ظهور شده بود!

او در شهریور ۱۴۰۲ زمانی که او ریاست کتابخانه مجلس شورای اسلامی یعنی همزمان با ریاست قالیباف بر پارلمان را بر عهده داشت،‌ در اظهارنظر جنجالی دیگری گفت که سه سال بیشتر از عمر اسرائیل باقی نمانده و بعد از «نابودی اسرائیل» برای «جنگ آخر و قبل از ظهور حضرت [مهدی (عج)]، به جنگ با حجاز می‌رویم و قبله اصلی را فتح می‌کنیم.»

برخی گزارش‌ها و روایت‌‌های تایید نشده نیز حکایت از آن دارد که قاسمیان یکی از سخنرانان مشوق و محرک حمله به سفارت عربستان در دی‌ماه ۱۳۹۴ بود؛ حمله ای که رابطه ایران و عربستان را متوقف کرد. با این حال او هیچگاه به صورت رسم متهم به هدایت یا تحریک این حمله معرفی نشد.

از دیگر اظهارات حاشیه‌ساز او نیز می توان به دفاعش از چند همسری اشاره کرد. قاسمیان در برنامه «بدون توقف» در آبان 1398 بیان کرده بود که از لحاظ شرعی برای ازدواج دوم نیاز به اجازه همسر اول نیست، اما به لحاظ قانونی این اجازه ضروری است. او ادامه داد: «اصلا مسئله تعدد زوجات جزء مسائل اصلی ما نیست چراکه کسانی که بخواهند با دید شهوت‌رانی وارد ارتباط با زن دیگری شوند از بحث ازدواج و نظام خانواده وارد نمی‌شوند، نظام خانواده یک نظام سختی است که افراد یک همسر را هم به زور می‌توانند اداره کنند چه رسد به دو تا، ولی خوب ازدواج موقت و یا چندهمسری هم کارکردهای خودش را دارد دیدگاه من در این زمینه ترویجی نیست اما به جد از آن دفاع می‌کنم.»

بنابر اطلاعات موجود،  غلامرضا قاسمیان، ششم فروردین ۱۳۵۲ در تهران به دنیا آمده و دانش‌آموز دوره ۱۱ دبیرستان مفید تهران بود. در سال ۱۳۷۰ در رشته مهندسی عمران در دانشگاه صنعتی شریف پذیرفته شد و هم‌زمان با تحصیل به صورت جدی به فعالیت‌های مذهبی، فرهنگی و آموزشی ادامه داد. او بعد از پایان دوره کارشناسی در دانشگاه صنعتی شریف، مهندسی را رها کند و برای ادامه تحصیلات دانشگاهی و حوزوی به شهر قم رفت؛ از دانشگاه قم مدرک کارشناسی ارشد فلسفه گرفت و اواخر دهه ۱۳۷۰ خورشیدی تحصیلات فشرده حوزوی خود را آغاز کرد.