رضا غیابی

رضا غیابی

مشاور مدیریت و فعال اقتصادی

 

آخرین مطالب رضا غیابی

در این یادداشت به تحلیل رابطه‌ی نابرابر بین حقوق کارگران، توان کارفرما و نقش غایب دولت پرداخته شده است.
امروز، نمایندگان ایران و آمریکا در مسقط، پایتخت عمان با یکدیگر به طور غیرمستقیم مذاکره کردند و قرار است دور بعدی نشست شنبه هفته آینده برگزار شود، اما نتیجه این مذاکرات چه تاثیری بر اقتصاد ایران می‌گذارد؟
دولت آمریکا تعرفه ۱۰ درصدی جدیدی بر واردات کالاهای ایرانی اعمال کرد. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که حجم مبادلات تجاری دو کشور در سه‌ماهه نخست سال 2024 تنها ۲۷.۷ میلیون دلار بود. تحلیلگران معتقدند این اقدام بیشترین تأثیر را بر روان‌شناسی بازار و فضای سرمایه‌گذاری خواهد داشت.
در آستانه‌ی سال ۱۴۰۴، بسیاری از مدیران و رهبران سازمانی کشور، ناگزیر با یک واقعیت جدید روبه‌رو شده‌اند: دیگر نمی‌توان با الگوهای گذشته، آینده را ساخت. تغییرات محیطی، فشارهای اقتصادی، رقابت فشرده و کاهش منابع، همه و همه سازمان‌ها را به سمتی سوق می‌دهند که تنها یک عامل می‌تواند بقای آن‌ها را تضمین کند: تمرکز بر عملکرد.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در آخرین روز سال ۱۴۰۳، با ابلاغ بخشنامه‌ای، محدودیت‌هایی را برای تسویه‌حساب‌های مالی کسب‌وکارهای آنلاین تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ اعمال کرد. سقف تراکنش‌های روزانه از طریق API به دو میلیارد تومان محدود شده است. این تصمیم با انتقاد انجمن صنفی کسب‌وکارهای اینترنتی مواجه شده، زیرا این محدودیت برای بسیاری از استارتاپ‌ها کافی نیست، به‌ویژه در دوره پر ترافیک تعطیلات نوروز. فعالان این حوزه، این اقدام را ضربه‌ای به اقتصاد دیجیتال و بی‌اعتنایی به مشکلات مردم می‌دانند.
دلار ۱۰۰ هزار تومانی نه یک عدد، بلکه نمادی از عملکرد نادرست سیاست‌گذاران اقتصادی کشور است. این بحران نه‌تنها تأثیرات اقتصادی عمیقی دارد، بلکه شکاف اجتماعی را افزایش داده و امید به آینده را در میان مردم کاهش می‌دهد
یکی از انتقادات اساسی به تعیین حداقل دستمزد، تاخیر زیاد در نهایی‌سازی رقم آن است. هر سال، این جلسات تا اواخر اسفند ادامه پیدا می‌کند و در برخی موارد حتی تصمیم‌گیری نهایی به سال جدید موکول می‌شود. در این میان، کارگران که زندگی‌شان به این تصمیم وابسته است، در بلاتکلیفی مطلق قرار می‌گیرند و امکان برنامه‌ریزی مالی برای سال آینده را از دست می‌دهند.
در طول دهه‌های گذشته، هرگاه نام ایران و آمریکا در کنار هم قرار گرفته، دو تصویر ذهنی شکل گرفته است: یکی مذاکره و دیگری تحریم. از نخستین روزهای پس از انقلاب، این دو مسیر، آینده اقتصادی کشور را به‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار داده‌اند
در شرایطی که اقتصاد ایران با چالش‌هایی مانند تحریم، رکود و بهره‌وری پایین دست‌وپنجه نرم می‌کند، تعطیلات نامنظم و بدون برنامه‌ریزی دقیق، به یکی از عوامل تشدیدکننده این مشکلات تبدیل شده است. از تعطیلات ناشی از آلودگی هوا تا کمبود انرژی و تغییرات ناگهانی تقویم قمری، این بی‌ثباتی نه‌تنها بهره‌وری را کاهش داده، بلکه برنامه‌ریزی اقتصادی را نیز دشوار کرده است. حالا با اضافه شدن تعطیلی پنجشنبه‌ها، این سؤال مطرح می‌شود که آیا ایران با سطح فعلی بهره‌وری، ظرفیت تعطیلات بیشتر را دارد؟
استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در حالی که بحران‌های اقتصادی ایران به اوج خود رسیده بود، نشان‌دهنده الگوی تکراری در سیاست ایران است: به جای پرداختن به مشکلات ساختاری، سیاستمداران به دنبال مقصر می‌گردند. این اقدام، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت احساس پاسخگویی ایجاد کند، اما بدون اصلاحات بنیادین در سیاست‌های کلان اقتصادی، بحران‌هایی مانند تورم سرسام‌آور، نقدینگی بی‌سابقه و بی‌ثباتی ارزی همچنان پابرجا خواهند ماند. استیضاح همتی نه تنها راه‌حلی برای این مشکلات نیست، بلکه ممکن است با افزایش نااطمینانی و تضعیف دولت، بحران را عمیق‌تر کند.

پربازدیدهای رضا غیابی